Informatieblog: De boodschap in en achter een foto

Reportage
Onlangs zag ik een fotoreportage van een bevriende hobbyfotograaf op internet staan. Ik kijk graag naar andermans werk, omdat ik het leuk vind van anderen te leren, maar geef er zelden reacties op, omdat ik weet dat ik anders omga met foto’s dan de meeste mensen en niet altijd in een discussie wil geraken. Over het algemeen kijk ik geen foto’s maar laat ik de foto’s tot mij spreken. Ik voel de boodschap in een afbeelding, of hoor via mijn spirituele kanalen wat er wel of niet juist is aan de foto. Hier maak ik voor mezelf veelvuldig gebruik van.  Ik voel de energie die van de afbeelding afkomt en weet dus vaak of de foto geschikt is voor het doel wat ik voor ogen heb of niet en hoe ik het zou kunnen verbeteren. Dat weet ik vaak al in een fractie van een seconde.

Dat ik zelf op deze wijze fotografeer en mijn foto’s selecteer geeft mij echter niet het recht om andermans werk te becommentariëren vind ik, dus meestal houd ik mijn mond en kijk ik alleen maar naar foto’s en haal er inspiratie uit voor mijn eigen werk of leer ik wat ik beter niet kan doen.

Toen ik echter naar die fotoreportage keek, gingen al mijn alarmbellen rinkelen. De boodschap die de reportage op mij overbracht, was niet heel prettig en nog belangrijker, ik wist dat het niet de bedoeling van de fotograaf noch van het model was, dat deze boodschap in de wereld gebracht werd. Ik kon niet anders dan deze keer wel reageren, omdat de gevolgen te groot zouden kunnen zijn als ik het niet deed. Ik vroeg dus eerst voorzichtig wat de bedoeling was van deze reportage, en toen het antwoord was dat het een verzoek van het mooie jonge meisje was aan deze persoon om haar te helpen bij het creëren van een portfolio, en dat het haar eerste photoshoot was, wist ik waarom al mijn bellen rinkelden.

Ik heb deze fotograaf vervolgens privé geïnformeerd over de boodschap die de reportage uitzond en wat de mogelijke gevolgen waren en dat ik ervan overtuigd was dat dit niet de bedoeling was. Hij nam mijn woorden serieus en heeft direct de foto’s verwijderd, omdat het geenszins zijn intentie was dat er ook maar iemand zou zijn die zó naar de foto’s zou kijken.
Ik heb veel respect voor de wijze waarop hij met mijn informatie omging en nog meer voor de wijze waarop hij handelde en zijn cliënt in bescherming nam. Ik vond het heel moeilijk om dit te doen, maar als ik zo duidelijk de boodschap doorkrijg, kan ik niet anders dan ernaar handelen.

 

De juiste boodschap
Als fotograaf heb je de verantwoordelijkheid om niet alleen een mooi plaatje te schieten maar ook om de juiste boodschap eraan mee te geven.

Fotografie wordt omschreven als de kunst en technologie van het vervaardigen van afbeeldingen door de projectie van een beeld op een lichtgevoelige laag. Het woord is afgeleid van het Grieks en betekent letterlijk schrijven met licht (φωτὸς, (phootos), van: φῶς (foos): licht, en γράφω (grafoo): schrijven).

Fotografie is dus het overbrengen van een boodschap met behulp van afbeeldingen gecreëerd met behulp van licht. Licht is frequentie, energie. Het is een drager van boodschappen. Een drager van de ziel. Iedere foto heeft een boodschap.

Elke individuele foto brengt een boodschap over, maar ook een fotoreportage als geheel heeft een boodschap. Zo kan een enkele foto een bepaalde boodschap overbrengen maar wanneer deze in een serie staat kan de boodschap ineens veranderen. De serie als geheel kan iets toevoegen of juist iets afdoen aan de kracht van de enkele foto.

Als fotografe ben ik op zoek naar het overbrengen van de juiste boodschap op een zo krachtig mogelijke manier.

De technische kanten van fotografie, zoals de belichting, compositie, scherptediepte spelen daarbij een rol. Als de foto technisch gezien niet in orde is, heeft dat effect op de boodschap in de foto. Hoe beter de camera is, hoe meer technische mogelijkheden je hebt, maar de camera is niet het belangrijkste. Het allerbelangrijkste voor een goede foto is de persoon achter de camera en het oog waarmee deze persoon kijkt. De persoon achter de camera is immers degene die de foto creëert.

Als fotograaf bepaal je de houding, het moment van fotograferen, het contact dat je maakt met je onderwerp of model, het standpunt van waaruit je fotografeert, de kleuren die je gebruikt, de achtergrond die je gebruikt en vooral ook de selectie van de foto’s. Die selectie en het online zetten van de foto kan een heel groot effect hebben en het is dus van belang dat de foto de juiste boodschap in zich draagt.

 

Doel van de foto
Wanneer je een foto wilt gebruiken voor zakelijke doeleinden, zal je een ander soort foto maken, dan wanneer je de foto wilt gebruiken voor privédoeleinden.

Zeker bij foto’s op zakelijke websites wil je graag dat de foto die je erop hebt staan aansluit bij de zakelijke dienstverlening die je aanbiedt. Iemand die zich bezighoudt met gezondheidszorg, doet er niet verstandig aan een foto te gebruiken waar hij of zij er moe of ziek uitziet.
Een coach doet er niet verstandig aan een foto te plaatsen waar hij of zij onzeker opstaat.
Een natuurgebied wil zich graag tonen van de mooiste kanten en met bijzondere foto’s.
Dat zijn slechts een paar voorbeelden waarbij het doel van de foto van invloed is op de boodschap die de foto zou moeten uitdragen en waarom het zo belangrijk is dat de boodschap matcht met de doelstelling van je bedrijf.

Een beeld spreekt vaak meer dan duizend woorden.

 

 

Maar ook privéfoto’s kunnen zakelijk een groot gevolg krijgen. Er zijn vele werkgevers die bij een sollicitatieprocedure Social Media screenen en kijken wat voor foto’s daarbij te vinden zijn. Dan kan je er tijdens je sollicitatiegesprek keurig verzorgd uitzien, maar als je op je Facebooksite, Hyves of Twitter vele foto’s plaats waar je er laveloos uitziet werkt dat meestal niet in je voordeel.

Ook is het van groot belang om te realiseren dat een foto die je op internet plaatst, een heel eigen leven kan gaan leiden. Foto’s worden tegenwoordig gedownload, herplaatst, gesneden en van tekst voorzien en dit kan vele gevolgen hebben. Het kan zelfs geen eens de intentie zijn geweest van de fotograaf of de persoon op de foto. Maar wanneer de foto online staat, is de boodschap in de wereld gezet, en je kan er dan maar beter voor zorgen dat die foto ook de boodschap in zich draagt die jij graag wilt uitzenden.

Mijns inziens draag je als fotograaf daar een belangrijke verantwoordelijkheid in. Het is niet alleen je taak om technisch goed werk af te leveren, maar de boodschap die dat werk uitdraagt is nog vele malen belangrijker.

 

Keuze van de foto
Met het bovenstaande in mijn achterhoofd bedenk ik eerst goed welk doel de foto dient, wat ik met de foto wil uitdragen en hoe ik dat het beste kan doen. Na de photoshoot, kijk ik vervolgens heel secuur naar wat de foto mij zegt. Is het ook maar enigszins een negatieve boodschap dan selecteer ik die foto niet omdat een foto immers bedoeld is om een positieve bijdrage te leveren aan het doel waarvoor je de foto maakt en niet bedoeld is om schade toe te brengen.

Is de boodschap die de foto uitdraagt passend voor het doel, dan volgt daarna de laatste selectie. Is de foto speciaal genoeg of is het iets wat iedereen zou kunnen maken. Raakt het degene die de foto onder ogen krijgt? Zo ja, dan is mijn opdracht als fotografe geslaagd:
Een foto creëren met een dusdanige boodschap, dat het de kijkers op een speciale en positieve wijze weet te raken en die aansluit bij de opdracht van de photoshoot.

 

 A good photograph is one that communicate a fact, touches the heart, leaves the viewer a changed person for having seen it. It is, in a word, effective.

 – Irving Penn – ”